Er zijn van die momenten dat als iemand spreekt je adem kan stokken. Niet omdat het zo schokkend is wat er gezegd wordt, maar omdat het zó raak is, zó écht en menselijk.

Je herkent jezelf erin en voelt de twijfel, het verlangen en de wending. Dat is precies de kracht van een goed verteld verhaal. Als het je tot luisteren dwingt, omdat je wilt weten hoe het verhaal gaat aflopen.

En geloof het of niet: soms zijn de simpelste structuren het meest briljant. Zoals de inmiddels beroemde drie woorden: “En… Maar… Daarom…”.

Maar waar is dat allemaal begonnen?

Bij Pixar, waar de magie en menselijkheid is ontstaan.

Je hebt het vast wel eens meegemaakt. Je kijkt een film en in dit geval van Pixar. Bijvoorbeeld Up, Finding Nemo of Inside Out en ineens zit je met tranen in je ogen midden in een kinderfilm.

Hoe dan? Hoe komt het dat een verhaal over een pratende vis of een oud mannetje met ballonnen zo bij je binnenkomt? Want dat is geen toeval.

Pixar is een verhalenfabriek en zeker geen koude machine, want ze hebben een creatieve cultuur waarin ze verhalen smeden met precisie en gevoel. Eén van hun geheimen werd ooit gedeeld door storyboard artist Emma Coats, die de wereld kennis liet maken met een aantal van de '22 storytelling rules' die ze daar leerde.

Eén daarvan was het gebruik van een eenvoudige, maar geniale structuur: EN… MAAR… DAAROM…

Deze structuur is zó krachtig omdat hij inspeelt op hoe ons brein werkt. We houden namelijk van logica, spanning én verrassing.

We willen meebewegen met de hoofdpersoon, obstakels zien, voelen en ervaren hoe hij of zij zich daar een weg doorheen baant. We worden daarmee direct geconformeerd met onszelf 'hoe zou ik dat zelf aanpakken of oplossen?' zijn gedachten die dat creëren. Je gaat je namelijk met de held (hoofdpersoon) identificeren.

Niet als een held die niet twijfelt, maar als een mens die obstakels ervaart of, haken en ogen ziet. En dat is precies wat deze methode doet. De eenvoud ervan klopt.

Wat is de 'En… Maar… Daarom…' -structuur?

Laat me het uitleggen aan de hand van een eenvoudig schema:

EN – Dit is wat er aan de hand is. De beginsituatie. De wereld zoals die was.

MAAR – Dan gebeurt er iets. Een obstakel, een verlangen of een conflict. Dit maakt het verhaal spannend.

DAAROM – Dit is de wending, de keuze, de actie of de verandering die volgt op dat obstakel.

Deze opbouw is zo krachtig omdat hij ruimte geeft aan zowel logica als ook aan emotie. Je bouwt op, werpt een schaduw of blokkade en kiest vervolgnes voort uitkomst en voor een beweging. Het verhaal begint hierdoor te leven. Het raakt en verbindt.

Maar waarom werkt deze structuur zo goed?

Mensen onthouden geen feiten, maar wel verhalen. Als je iemand verteld: “Ik heb 10 jaar ervaring als trainer en ik werk oplossingsgericht.” dan klinkt dat prima en heel netjes.

Maar vertel je iemand: “Ik werkte al jaren als trainer, EN ik haalde op zich voldoening uit mijn werk.
MAAR ik merkte dat veel mensen vastliepen, omdat ze hun eigen verhaal niet durfden te vertellen.
DAAROM ben ik me gaan verdiepen in storytelling, en ontdekte ik dat als mensen hun eigen verhaal vinden en gaan vertellen, ze gaan stralen op het podium en in hun leven.”

En mensen luisteren, omdat ze niet alleen weten wat je doet, maar voelen waarom je het doet.

Verhalen nemen mensen mee en ze zetten harten open en hoofden aan. Dat is precies wat deze structuur doet: ze maakt van de informatie een inspirerende reis. Feiten worden een ervaring en krijgt daardoor betekenis. Ze maken van jou een gids in plaats van een verkoper.

En jouw eigen verhaal – Hoe pas je dat toe?

Laten ik het praktisch voor je maken. Stel jezelf drie vragen:

1. Wat is je beginsituatie?
   Wat deed je, waar stond je, wie was je?
   (“Ik werkte al jaren als…/ Ik leefde een doelloos leven”)

2. Wat veranderde er?
   Waar liep je tegenaan, wat zag je, wat miste je?
   (“Maar ik voelde dat er iets knaagde…/ maar ik besefte me, als ik dit nog jaren doe dan...”)

3. Wat heb je gedaan of besloten?
   Welke keuze maakte je, wat veranderde je, wat ontdekte je, welk inzicht kreeg je?
   (“Daarom besloot ik om…/ daarom veranderde ik...”)

Een voorbeeld:

EN: Ik had een goedlopend bedrijf, werkte met fijne klanten en had alles wat ik ooit dacht te willen.
MAAR: Toch voelde ik me leeg. Elke ochtend werd ik wakker met een gevoel van... is dit het nou? Ik miste zingeving, vuur, passie en verbinding.
DAAROM: Ben ik op onderzoek uitgegaan, heb ik mijn eigen verhaal herschreven en begeleid ik nu anderen om hun diepere waarom te ontdekken en dát de wereld in te brengen.

Zo creëer je geen cv, maar een reis in hetgeen je verteld. Geen verkooppraatje, maar betekenis.

Voor wie is deze methode?

Voor iedereen die een boodschap heeft. Voor coaches, sprekers, ondernemers, leraren, leiders, schrijvers, marketeers. Of je nu een speech houdt, een pitch geeft of je ‘over mij’-pagina schrijft: deze structuur werkt. Omdat het universeel is, herkenbaar en menselijk is.

Inspirerende tip: Ga op zoek naar jouw eigen “Maar…”

In bijna elk verhaal ligt de kracht in het “Maar…”. Het conflict, de twist, of de twijfel. Dáár wordt je verhaal spannend en word je menselijk. Dáár kunnen mensen zich met jou verbinden.

Wees dus niet bang om je “Maar…” te laten zien. Je worsteling, je twijfel, of je keerpunt. Juist dat maakt je echt. En precies dat maakt dat anderen jou willen volgen, naar je willen luisteren of je vertrouwen.

Tot slot: vertellen is geven

Als je leert om je verhaal te vertellen met de 'En… Maar… Daarom…' structuur, geef je iets van jezelf. Je deelt niet alleen je successen, maar ook je breekpunten, de keuzes die je hebt gemaakt en jouw transformatie. En dat is waar mensen op aanhaken.

Niet op perfectie, maar op eerlijkheid. Niet op gladde praatjes, maar op verhalen met een ziel.

Dus, vertel je verhaal. 'En… Maar… Daarom.'

Vind jouw woorden, vertel jouw waarheid

In deze tijd lijkt het of dat iedereen zendt, maar weinigen echt raken. De stemmen die blijven hangen, zijn niet de luidste of de meest perfecte. Het zijn de stemmen die echt zijn. Die durven te laten zien: dit ben ik, dit is mijn reis, dit is waarom ik doe wat ik doe.

De 'En… Maar… Daarom…' structuur is geen trucje. Het is als een kompas om je boodschap over te brengen. Een manier om de essentie van jouw verhaal te vinden en te delen, zodat mensen niet alleen begrijpen wat je doet, maar voelen waarom het ertoe doet.