Waarom je je verhaal nooit bij het begin moet laten beginnen

“Ze staat met knikkende knieën boven de afgrond, haar hart gaat tekeer in haar binnenste, nog harder dan de stom in het ravijn. Nog één stap... en het is voorgoed voorbij.”

Dat is het begin van een verhaal dat je aandacht grijpt. Je zit meteen in de scène. Haren in de wind, iets zwaars in haar hand, tranen op haar wangen en een luid geschreeuw. Je weet niet wie ze is en waarom ze daar staat. Wat er eraan vooraf is gegaan, maar je moet doorlezen. Je móét weten hoe dit afloopt.

Dat is in medias res.

In deze blog leg ik je uit wat het is, waarom het werkt, en hoe je het vandaag zelf kunt gebruiken, zelfs als je géén schrijver bent, maar gewoon een verhaal wil vertellen dat aankomt en raakt.

Welkom in de wereld van in medias res, wat in het Latijn voor “midden in de dingen” betekent
Een schrijftechniek die al eeuwenlang wordt gebruikt om lezers direct mee te sleuren in de actie, zonder omwegen of uitleg. Geen saaie inleidingen, geen context, geen achtergrondverhalen, alleen een donderslag. En dan… de vraag: wat is hier aan de hand?

Wat is in medias res precies?

In medias res is een verteltechniek waarbij een verhaal begint midden in de actie. Niet bij het ontstaan van het probleem, niet bij de introductie van de personages of het decor. Nee, je wordt meteen in het midden van het conflict meegesleurd.

Je gooit je lezer als het ware in het diepe. Die komt terecht in een situatie die al gaande is. En dat is spannend. Het roept vragen op. Het trekt de aandacht.

Een simpel voorbeeld:

• Normale opening:
  “Mark heeft zich maandenlang voorbereid op zijn presentatie. Hij heeft zenuwen, maar hij weet dat het goed komt.”

• In medias res:
  “Mark staart naar het lege scherm. De projector heeft het begeven. Zijn publiek wacht.”

Welke versie maakt jou nieuwsgieriger?

Waarom in medias res zo goed werkt

1. `Het creëert direct de aandacht

Lezers en misschien jij zelf ook hebben vandaag de dag weinig geduld. Ze hebben een spanningsboog van een goudvis, wat zo'n 6 seconden is. Best heftig nietwaar? Jouw lezer wil direct actie. Stiel je begint met een trage opbouw, kan het gebeuren dat je lezer afhaakt voor je verhaal goed en wel is begonnen. Bij in medias res biedt je verhaal gelijk betrokkenheid, waardoor je d lezer vanaf het eerste moment vastgrijpt.

2. Je zaait vragen in het hoofd van je lezer

Midden in de actie starten betekent dat je direct de aandacht hebt en aan de andere kant context achterhoudt, wat betekent dat je vragen oproept in het hoofd van je lezer zoals:

• Wat is hier aan de hand?

• Wie is dit?

• Waarom doet ze dit?

En als je dat goed doet, worden die vragen het ankerpunt. Want je lezer wil graag door lezen om antwoorden te krijgen.

3. Je creëert spanning en voorkomt saaie inleidingen

Omdat je midden in het conflict begint staat er gelijk iets op het spel. Er is gevaar, een crisis, een mysterie. En waar spanning is, daar is de aandacht. Veel verhalen beginnen met uitleg: waar iemand woont, hoe oud hij is, wat hij doet. Maar dat is niet per se interessant. Je kunt die informatie beter beetje bij beetje geven terwijl het verhaal al bezig is.

Maar hoe pas je 'in medias res' nu toe in je eigen verhalen?

Oké, het klinkt aantrekkelijk, maar hoe pas je het toe zonder dat je lezer compleet in de war raakt?

Want je hoeft geen bestsellerauteur te zijn om dit toe te passen. Of je nu een blog schrijft, een social post maakt of een persoonlijk verhaal vertelt: iedereen kan met deze techniek werken.

Hier is een eenvoudige manier om te beginnen:

Stap 1: Kies het juiste moment om te beginnen

Kies een moment in je verhaal dat spannend of emotioneel is:

• Een confrontatie,

• Een ontdekking,

• Een mislukking,

• Een keuzemoment,

• Een dilemma,

• Een probleem,

• Iets gênants of onverwachts,

• Etc.

Het hoeft niet per se het letterlijke midden van je verhaal te zijn. Het moet een moment zijn waar iets gebeurt. Iets dat aanzet tot actie of emotie.

Bijvoorbeeld: Je hoofdpersoon wordt gearresteerd.
Begin dan met de politie die midden in de nacht je deur intrapt en met hun felle zaklamp in je gezicht schijnt. Begin niet met je ochtendroutine of jeugdtrauma. Alleen als het je verhaal dient en relevant is, dan kun je dat later alsnog verweven in je verhaal.

Of, je zat ooit vast in een lift, viel flauw tijdens een presentatie, of je besloot halsoverkop je baan op te zeggen en naar Tanzania te gaan.

Stap 2: Vertrouw op de nieuwsgierigheid van je lezer

Je hoeft niet meteen alles uit te leggen. Sterker nog: hoe minder je uitlegt, des te beter. Jouw lezer is intelligent en ze vullen graag de gaten in in jouw verhaal als je ze daar de ruimte voor geeft. Gooi de lezer erin en laat ze voelen wat jij voelde.

Begin dus niet met:
“Het is zaterdagavond en Anna heeft net ruzie gehad met haar man, wat vaker gebeurt sinds zijn ontslag.”

Begin juist met:
“Anna gooit een glas naar zijn hoofd en schreeuwt; ‘Als je me ooit nog zo aankijkt...’

En dan vervolg je je verhaal.

Nog een voorbeeld:

Begin niet met: “Ik werkte al jaren op kantoor en voelde me ongelukkig. Op een dag besloot ik dat het genoeg was.”

Begin wel met: “Ik stond trillend voor het bureau van mijn baas. Mijn ontslagbrief in mijn hand. ‘Ik kan dit niet meer,’ zei ik.”

Zie je het verschil? De tweede versie zit vol spanning. Je wilt weten waarom, wat eraan voorafging en vooral: hoe het afloopt.

Stap 3: Weef de achtergrond slim door je verhaal

Een veelgemaakte fout is dat je snel na een pakkende opening terugvalt in een lange en uitgebreide uitleg. Vermijd dat en laat je achtergrondinformatie om je verhaal kracht bij te zetten juist als kruimels achter, door deze te verspreiden door je verhaal. Beschrijf het in scènes, reacties en details. Niet in droge en taaie alinea’s. Mensen zijn slim. Ze houden ervan om zelf puzzelstukjes te leggen. Laat informatie druppelsgewijs los.

Denk aan de puzzeltechniek: je geeft de lezer stukje bij beetje de informatie, waardoor het hele plaatje langzaam zichtbaar wordt. Dit nodigt ook uit om te blijven lezen.

Voorbeeld:
“Ze rent door de regen, op blote voeten, haar telefoon nog in haar hand.”
Later: “Ze kan het niet meer aan. Na weken stilte heeft hij eindelijk gebeld. Maar niet om wat ze hoopte.”

Voorbeelden aan de hand van twee bekende films

De Titanic uit 1997

In plaats van het verhaal chronologisch te vertellen vanaf het vertrek van de Titanic, begint de film in het heden. Een wrakduiker die op zoek is naar een waardevolle diamant. Terwijl ze het wrak onderzoeken, ontdekken ze een kluis met een tekening van een jonge vrouw. Dan schakelt de film over naar de oude Rose, die terugkijkt op haar reis op de Titanic. We beginnen niet bij het begin, maar midden in een zoektocht, en krijgen pas gaandeweg het volledige verhaal te zien.

Forrest Gump uit 1994

Forrest Gump zit op een bankje met een doos chocolaatjes en begint tegen willekeurige voorbijgangers te praten. We weten niet wie hij is of waarom hij daar zit. Pas terwijl hij vertelt, krijgen we flarden van zijn levensverhaal te zien en vallen de puzzelstukjes op hun plek. Ook hier zie je: je stapt halverwege zijn leven binnen, en het verleden ontvouwt zich via flashbacks, waardoor uiteindelijk het hele verhaal duidelijk wordt.

Beide films zijn aanraders!

Hoe kun jij in medias res inzetten?

Deze techniek is voor iedereen te gebruiken en dus niet alleen voor professionele schrijvers. Juist in blogs, speeches, presentaties, marketing en storytelling kun je het inzetten om je publiek meteen mee te slepen in jouw verhaal. En ja, dat is wat je graag wilt natuurlijk.

In een blog

Begin niet met een uitgebreide uitleg, maar met een moment, de gebeurtenis zelf:

'De eerste keer dat ik flauwviel op kantoor, dacht ik dat het een eenmalige stressreactie was. Maar het was het begin van een burn-out die mijn hele leven heeft verandert.'

In een speech of presentatie

Laat je verhaal niet starten bij je diploma, maar begin bij 't moment dat je op het punt stond op te geven. Of toen je alles verloor, of dat je besefte: dit moet anders.

In marketing

In plaats van: “Wij zijn een innovatief IT-bedrijf die veilige en snelle oplossingen biedt…”
Zeg je: “Toen het hele netwerk van onze klant op zwart ging, hadden ze vijf minuten om een ramp te voorkomen. Dit is wat we deden.”

Hier nog een paar voorbeelden uit het dagelijks leven en hoe je het zou kunnen inzetten.

Niet: "Toen ik 25 was, kreeg ik een burn-out. Het begon langzaam…

Wel: "Ik zat onder mijn bureau en huilde. Mijn telefoon bleef maar trillen. Nog een mail. Nog een deadline."

Niet: “Afgelopen jaar heb ik veel geleerd over grenzen stellen.”

Wel: ‘Nee,’ zei ik. Voor het eerst. En meteen voelde ik hoe eng, maar tegelijk hoe bevrijdend dat was.”

Niet: “In mijn loopbaan heb ik veel mooie dingen bereikt, maar ook fouten gemaakt.”

Wel: “Ik werd ontslagen tijdens een Zoom-call. Ik wist niet eens dat het gesprek daarover zou gaan.”

Laat het vlammen

In medias res is geen trucje. Maar een uitnodiging aan de lezer om ze gelijk mee te nemen je verhaal in:
Kom, stap mijn wereld binnen, er is geen tijd om je jas op te hangen. We zitten midden in de storm.

En of je nu een verhaal schrijft, een post maakt op LinkedIn of een toespraak voorbereidt: durf te beginnen bij het vuur en niet bij de lucifer.

Schrijf zelf een begin

Oké, nu is het aan jou.

Kies een verhaal (persoonlijk, fictief of professioneel) en schrijf de eerste alinea midden in de actie.

Begin met:

• Een botsing,

• Een schreeuw,

• Een traan,

• Een geheim,

• Een sprong,

• Etc.

Laat de lezer vallen, maar laat hem niet los. Leid hem dan stap voor stap naar de waarheid door je verhaal heen.

3 korte schrijf opdrachten om een goede start te maken

Je hoeft maar 2–3 zinnen te schrijven.

1. Denk aan een spannend of gênant moment dat je ooit meemaakte

Begin met: “Ik voelde mijn hartslag stijgen en het zweet in mijn nek toen…”

2. Beschrijf een onverwachte wending in je leven

Begin met: “Ik had net op ‘verzenden’ geklikt en 2 minuten later ging de telefoon…”

3. Vertel over een keuze die je hebt gemaakt die alles veranderde

Begin met: “De sleutel lag in mijn hand. Ik draaide hem om, ondanks alles en toen gebeurde er iets...”

Je vraagt je misschien nu af: “Maar snapt de lezer dan nog wel waar het over gaat?” Jazeker, want als jij goed schrijft en ze gelijk meeneemt in jouw verhaal , geef je onderweg alle stukjes informatie die nodig zijn. Je hoeft niet alles in de eerste alinea te vertellen. Juist niet. Dat houdt het spannend.

Niet alleen in fictie maar in persoonlijke verhalen, blogs, nieuwsbrieven of social media werkt het fantastisch. Mensen houden nu eenmaal van échte, rauwe momenten en gebeurtenissen. Niet van droge feiten of taaie wetenschappelijke data.

Het mag een beetje verwarrend zijn, als het maar boeiend is en dat houdt je lezer bij de les.

Tot slot: begin nooit bij het begin

Of je nu schrijft voor jezelf, voor je volgers of voor je werk – durf te beginnen waar het spannend is. Waar het schuurt. Waar het écht is.

Tot slot: vergeet het begin, maar begin met het midden

Jouw lezer heeft geen tijd voor trage intro’s. Jouw lezer wil voelen, ruiken, zien, vallen, huilen, oftewel, ze willen het beleven en ervaren. Zolang je maar durft te beginnen waar het spannend is, schuurt en echt is.

Laat je lezer niet eerst twintig zinnen waden door uitleg en context. Begin midden in de storm.

Want pas als het bliksemt, kijken mensen op.

Dus de volgende keer dat je schrijft, denk dan aan die vrouw op de rand van het ravijn. Je weet nog niet wie ze is, of waarom ze daar staat. Maar je wilt het weten en dat is precies de reden waarom je verder leest. Dat is in medias res.

Wil je meer weten? Klik hier.